“રસિક” મેઘાણીની ગઝલો

તાજા કદી કિતાબમાં રાખેલ નીકળે
એ પુષ્પ પાંદડા હવે સૂકેલ નીકળે*

વર્ષોથી જેને સાચવી રાખ્યા છે જીવ જેમ
એ જીર્ણ કાગળો હવે ફાટેલ નીકળે

થાક્યા વગર હું જેને સદા સોચતો રહું
એવી કિતાબ ના હજી વાંચેલ નીકળે

કાગળ તને લખી કદી ભૂલી ગયો હતો
પરબીડિયામાં એ હવે બીડેલ નીકળે

વર્ષોની બાદ જોવા હું બેઠો છું ડાયરી
તારાથી પ્યાર છે મને ટાંકેલ નીકળે

ઉત્સાહથી જે ચાલ્યા ક્ષિતિજ આંબવા ‘રસિક’
રસ્તામાં શાને એ બધા થાકેલ નીકળે

*ફૈઝ એહમદ ફૈઝના એક શે‘રથી પ્રેરાઈને

No Comments »

ક્યારેક તખ્ત પર, તો કદી તખ્તે દાર પર
ક્યાં ક્યાં સુધી નથી ગયો તારી પુકાર પર

જીતીને હારવું હતું, હારીને જીતવું
હસતો રહ્યો છું એટલે હું જીત હાર પર

તારો બચાવ કરવો હતો મારે એટલે
ધીરજથી હસતો હું રહ્યો તારા પ્રહાર પર

હદમાં રહી તું કરતો રહે ઉડ્ડયન વિહંગ
સળગી ઉઠે છે પર કદી ઉંચા વિહાર પર

તારો વિચાર ક્યાં સુધી મારો છે જાણવા
કરતો રહ્યો વિચાર હું તારા વિચાર પર

મારા હૃદયની સાચી હકીકતને જાણવા
મુજ મુખ ઉપર ન જા, કે ન જા મુજ ખુમાર પર

ના વાયદો થયો વફા, થઈ સાંજ પણ ‘રસિક’
વાતો બધી રહી ગઈ પાછી સવાર પર

No Comments »

નહીં મોત આવશે કોઈ દી’, ઘણીવાર એમ વિચારવું
ઘણી બાકી જિંદગી છે હજી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

કદી પ્રેમ રત્ને જડી ગયું, કદી એજ મોંઘું પડી ગયું
હજી વાત છે જરા જેટલી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

તું પલક પલકને ભરી ગયો, અને અશ્રુ થઈને ખરી ગયો
છતાં વાટ નયનોમાં કાં હજી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

કદી છાંયડે, કદી ધૂપમાં, કદી આભપર, કદી કૂપમાં
હતી ધૂળ સમ કાં આ જિંદગી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

હતી હારની એ પરંપરા, છતાં જીતની જરા આશમાં
હવે આ પ્રયાસ છે આખરી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

બધે છે ‘રસિક’ હવે નફરતો, અને એય એક વખત હતો
હતા આપણેય હળી મળી, ઘણીવાર એમ વિચારવું

No Comments »

ઝાકળની જેમ શોભતા અશ્રુ વહનને પૂછ
કેવી વિરહની રાત હતી, મુજ નયનને પૂછ

કેવી હૃદય વ્યથા છે, ને શું મનની વેદના
રેખા જખમની જોવી હો, તો મુજ વદનને પૂછ

તું ઝાંઝવામાં ગુમ હતો હું ગોતવા તને
કયાં કયાં સુધી નથી ગયો મારા સપનને પૂછ

તારી કટૂતા કયાં સુધી કરતી ગઈ અસર
મારા વદનને જો નહીં, તારા તું મનને પૂછ

જેને કદી બનાવ્યું મુહબ્બતનું રાજઘર
ખંડેર જેવું આજ કાં, એ તુજ દમનને પૂછ

આ ફેરે પાનખરથી વધીને વસંતમાં
મુર્ઝાઈ પુષ્પ કાં ગયા, એ તો ચમનને પૂછ

તારી નજરના એક અનાદરને ટાળવા
શું શું નથી કર્યાં મેં જતન અંજુમનને પૂછ

એણે જફા કરી, તો કરી કેટલી ‘રસિક’
મારી વફા એ જાણવા, એના દમનને પૂછ

No Comments »

તમારા પંથમાં થોડોય જો પ્રવાસ થશે
યુગો સુધી પછી પગરવનો મારો ભાસ થશે

તમારી જીતનો એના પછી રકાસ થશે
અમારી હારની જયારે કદી તપાસ થશે

તમારા દિ’ ભલે સૂરજ સમાન સરખાં હોય
અમારી રાતમાં પૂનમ પછી અમાસ થશે

પતનની ખીણમાં ખોવાશે ત્યારે માનવતા
જગતમાં ટોચ સુધી જો કદી વિકાસ થશે

ઉલેચી નાખશો ના લાગણીના સાગરને
કદીક આંખના અશ્રુ બધા ખલાસ થશે

તિમિરની રાતના ભાથામાં એક આશા છે
સવાર થાશે અને સૂર્યનો ઉજાસ થશે

હયાતી ખૂંચે ભલે આજ કિન્તુ કાલ ‘રસિક’
અમારી યાદમાં આખું નગર ઉદાસ થશે

No Comments »

ટેકરાં ખાડાં ભલે આવ્યા કરે
ચાલનારા તો સતત ચાલ્યા કરે

હું હૃદયના આઈનામાં જોઉં તો
મારા જેવા સૌ મને લાગ્યા કરે

એક નાનકડા મિલનની વાટમાં
તું યુગોમાં રાત લંબાવ્યા કરે

તું નગરની ભીડ વચ્ચે આમતેમ
એકલો ખોવાઈ શું ગોત્યા કરે

હોય ના કેવળ વસંતો રોજ રોજ
પાનખર જેવું ‘રસિક’ આવ્યા કરે

No Comments »

કદી નયન સુધી જો તારી યાદ વિસ્તરી ગઈ
પલક પલકને ભીંજવી એ તરબતર કરી ગઈ

વ્યથાના શબ્દે શબ્દે મુજ મગજને ખોતરી ગઈ
જે તારી વાત દિલ સધી મને અસર કરી ગઈ

પ્રણયનું પુષ્પ ધૈર્ય છે, જે થઈ ગયું તે થઈ ગયું
એ દિલમાં સીંચી ભાવના કળીય પાંગરી ગઈ

સમયની સાથ દિલના ઘાવ પુષ્પ જાણે થઈ ગયા
હરી ભરી કળી બધી કુમાશ પાંગરી ગઈ

ખમી શકી ન વાટિકા તુષાર ભાર પણ અગર
કહીં સુમન ખરી ગયું, કહીં કળી ખરી ગઈ

યુગો સુધી નહીં મટે એ ચિન્હ કોઈ પ્યારનાં
જે પુષ્પ સમ હૃદય ઉપર કો’ શબ્દ કોતરી ગઈ

નથી ધબકતું દિલ અગર, નથી નયનમાં આશતો
કરૂં શું એવી લાશ જે વમળમાં પણ તરી ગઈ

‘રસિક’ સુમનને બાળી ગઈ,એ દ્રેષ આગ બાગમાં
નજર નજરમાં એકલા જે કંટકો ભરી ગઈ

No Comments »

સમસ્ત એષણા પામી જવાની વાત હતી
તમારા ઉંબરે આવી જવાની વાત હતી

રડીને ઘાવ હું ભૂલી ગયો‘તો એ માટે
હસીને જિંદગી જીવી જવાની વાત હતી

જખમ હૃદયના પછી જાણતે જમાનો પણ
અમારી આંખને વરસી જવાની વાત હતી

અથાક ચાલતે બંને અનંત રસ્તામાં
તમારા વિણ હવે થાકી જવાની વાત હતી

ઉષાની ફૂટતી કિરણો ઘણુંય કરતે‘રસિક’
તિમિરની રાતને વીતી જવાની વાત હતી

No Comments »

સુખના દિવસો બધા નથી ગમતા
એક સમ એકલા નથી ગમતા

આજ કેવી વસંત આવી છે
પુષ્પ કે પાંદડા નથી ગમતા

નામ તારૂં ન કયાંય જેમાં હોય
એવા સંભારણા નથી ગમતા

પ્રેમ- પૂર્વક તમે જે આપ્યા છે
ઘાવ એ છેદવા નથી ગમતા

ખોઈ નાખ્યા જે દિવસો તડકામાં
છાંયડે ગોતવા નથી ગમતા

જેને દિલમાં લખીને રાખ્યા છે
પત્રમાં વાંચવા નથી ગમતા

યાદ કરતા નથી છતાંય ‘રસિક’
એમને ભૂલવા નથી ગમતા

1 Comment »

રૂઝી ગયા એ દિલના જખમ કોઈ કોઈ છે
ભૂલી ગયો એ તારા સિતમ કોઈ કોઈ છે

ચાલે જે ફૂંકી ફૂંકી કદમ કોઈ કોઈ છે
જાણે અગમ નિગમ ના ભરમ કોઈ કોઈ છે

લોહીના આંસુ કેમ રડે છે નયન બધા
મેં તો હજી બતાવ્યા જખમ કોઈ કોઈ છે

છાપામાં રોજ વાંચે બધા એકમેકને
મુઠ્ઠીમાં બંધ હો એ ભરમ કોઈ કોઈ છે

કાલે અહિ પડાવ હતો એક સંઘનો
ચોમેર આજ નકશે કદમ કોઈ કોઈ છે

અંતાઈ જાય કેમ સફર આપણી ‘રસિક’
મંઝિલ ભણી ઉઠાવ્યા કદમ કોઈ કોઈ છે

1 Comment »