Archive for April, 2008

મંગલ મન્દિર ખોલો

મંગલ મન્દિર ખોલો
દયામય ! મંગલ મન્દિર ખોલો !

જીવનવન અતિ વેગે વટાવ્યું,
દ્વાર ઊભો શિશુ ભોળો,
તિમિર ગયું ને જ્યોતિ પ્રકાશ્યો,
શિશુને ઉરમાં લ્યો, લ્યો,
દયામય ! મંગલ મન્દિર ખોલો !

નામ મધુર તમ રટ્યો નિરન્તર,
શિશુ સહ પ્રેમે બોલો,
દિવ્ય-તૃષાભર આવ્યો બાલક,
પ્રેમ-અમીરસ ઢોળો,
દયામય ! મંગલ મન્દિર ખોલો !

– નરસિંહરાવ દિવેટિયા

No Comments »

बन गई है तू -दुष्यन्त कुमार

एक आदत सी बन गई है तू,
और आदत कभी नहीं जाती ।

दर्दे दिल वक्त को पैग़ाम भी पहुँचाएगा,
इस क़बूतर को ज़रा प्यार से पालो यारो ।
कैसे आकाश में सूराख नहीं हो सकता,
एक पत्थर तो तबीयत से उछालो यारो ।
(सूराख=छेद)

तुम कहीं पर झील हो, मैं एक नौका हूँ,
इस तरह की कल्पना मन में उभरती है ।

सिर्फ़ शायर देखता है क़हक़हों की असलियत,
हर किसी के पास तो एसी नज़र होगी नहीं ।

चट्टानों पर खडा़ हुआ तो छाप रह गई पाँवों की,
सोचो कितना बोझ उठाकर मैं इन राहों से गुज़रा ।

मैं ठिठक गया था लेकिन तेरे साथ-साथ था मैं,
तू अगर नदी हुई तो मैं तेरी सतह रहा हूँ ।

तेरे सर पे धूप आई तो दरख़्त बन गया मैं,
तेरी ज़िन्दगी में अकसर मैं कोई वजह रहा हूँ ।
(दरख्त=पेड़)

इस अहाते के अँधेरे में धुँआ-सा भर गया,
तुमने जलती लकडियाँ शायद बुझाकर फेंक दी ।
(अहाता=बाडा़)

एक बूढा़ आदमी है मुल्क में या यों कहो-
इस अँधेरी कोठरी में एक रौशनदान है ।

इस कदर पाबंदी-ए-मज़हब कि सदक़े आपके,
जब से आज़ादी मिली है मुल्क में रमज़ान है ।

कल नुमाइश में मिला वो चीथडे़ पहने हुए,
मैंने पूछा नाम तो बोला कि हिन्दुस्तान है ।

कोई निजात के सूरत नहीं रही, न सही,
मगर निजात की कोशिश तो एक मिसाल हुई ।
(निजात=आज़ादी)

समुद्र और उठा, और उठा, और उठा,
किसी के वास्ते ये चाँदनी बबाल हुई ।

फिसले जो इस जगह तो लुढ़कते चले गए,
हमको पता नहीं था कि इतना ढलान है ।

उनकी अपील है कि उन्हें हम मदद करें,
चाकू की पसलियों से गुज़ारिश तो देखिए ।

तू किसी रेल-सी गुज़रती है,
मैं किसी पुल-सा थरथराता हूँ ।

एक बाजू उखड़ गया जब से,
और ज़्यादा वज़न उठाता हूँ ।

मैं तुझे भूलने की कोशिश में,
आज कितने करीब पाता हूँ ।

अब किसी को भी नज़र आती नहीं कोई दरार,
घर की हर दीवार पर चिपके हैं इतने इश्तहार ।

इस सिरे से उस सिरे तक सब शरीके जुर्म हैं,
आदमी या तो ज़मानत पर रिहा है या फ़रार ।
(शरीके जुर्म=अपराध में सामिल)

तुम्हारे पाँवों के नीचे कोई ज़मीन नहीं,
कमाल ये है कि फिर भी तुम्हें यक़ीन नहीं ।

-दुष्यन्त कुमार
‘લયસ્તરો’ના સૉજન્યથી
http://layastaro.com/

No Comments »

પીળાં થાય છે-બિસ્મિલ મન્સૂરી

પાનખરમાં પર્ણ પીળાં થાય છે,
એક સપનું આંખમાં મુરઝાય છે.

અમથી અમથી રાતભર જાગ્યા કરું,
વાત વીતેલી યે ક્યાં ભૂલાય છે ?

હું તો હરદમ મૌન વાગોળ્યા કરું,
હોઠે કોનું નામ આવી જાય છે ?

જે કદી યે શબ્દમાં આવે નહીં,
તે જ બિસ્મિલ મૌનમાં પડઘાય છે.

-બિસ્મિલ મન્સૂરી
‘લયસ્તરો’ના સૉજન્યથી

No Comments »

હાઈકુ –ધીરજલાલ શાહ

આપણે જેમને ધીરુભાઇ ઓળખીએ છીએં, તેમના આ હાઈકુ ગુજરાતી સાહિત્યમાં શ્રેષ્ઠ ગણાતા કોઇ હાઈકૂથી ઉતરતા નથી. હું ધીરજલાલ શાહને અભીનંદન પાઠવું છું-‘રસિક’ મેઘાણી

ડાયરો જામે
ચોતરે, બોખા હસે
ખડખડાટ

અમાસ રાતે
તારાઓ, દીવો લઈ
ચંદ્રને શોધે !

આવે પવન
ખરે પાંદડા, ઊડે
નીચે પડેલાં.

ઘડિયાળનું
લોલક, છે જીવન
માનવી તણું.

– ધીરજલાલ શાહ (હ્યુસ્ટન, ટેક્ષાસ)
‘રીડ ગુજરાતી’ના સૉજન્યથી
http://www.readgujarati.com/sahitya/?p=1949

No Comments »

સ્વભાવ છે – ચંદ્રેશ મકવાણા ‘નારાજ’

દરિયો વિશાળ છે ને નાની જ નાવ છે,
છોડી દે યાર આ તો જૂઠ્ઠો બચાવ છે.

સારે છે આંસુઓ તું ઝાકળ સ્વરૂપે રોજ
ઈશ્વર ભલા તને આ કોનો અભાવ છે ?

આવે નહીં તો જાય બીજે ક્યાં આ ચાંદની ?
ખેતરના માંચડા પર મારો પડાવ છે.

એને જરાય એના કદથી ન માપ તું
જેવી છે, જેવડી છે, અંતે તો વાવ છે.

– ચંદ્રેશ મકવાણા ‘નારાજ’
રીડ ગુજરાતીના સૉજન્યથી
http://www.readgujarati.com/sahitya/

No Comments »

અવગણી છે – આતિશ પાલનપુરી

વાત એની ક્યાં અમોએ અવગણી છે ?
તોય પણ એની નજર મારા ભણી છે.

એ અચાનક આમ આવી જાય પાછાં,
એમને રોકો, હજી વાતો ઘણી છે.

જે ખરું લાગે હમેશાં એ જ કરવું,
કોઈએ પણ ક્યાં કદી ઈચ્છા હણી છે ?

આવવા ના દે પવન સરખોય ઘરમાં,
કોણ જાણે કેમ આ ભીંતો ચણી છે ?

જિંદગી છે મૃત્યુની ‘આતિશ’ અમાનત,
પારકી હોવા છતાં ખુદની ગણી છે.

– આતિશ પાલનપુરી
રીડ ગુજરાતીના સૉજન્યથી
http://www.readgujarati.com/sahitya/

No Comments »

મને એટલી ખબર છે–મુન્શી ધોરાજવી (હઝલ)

જેનું સીમ માંહે ખેતર, નતો ગામ માંહે ઘર છે
છતાં નામ તાજવર છે, મને એટલી ખબર છે

ભલે ઊંટ જેમ રહ્યા, એના સર્વ અંગ વાંકા
મારી જોરુ પાસે જર છે, મને એટલી ખબર છે

મારી સાસુ ગુમ થઇ છે, નથી જાણ ક્યાં ગઇ છે,
મારે આંગણે ગટર છે, મને એટલી ખબર છે

જરા છીંફ ખાય પત્ની ત્યાં પિયરનો પંથ લે છે
એનો બાપ દાકતર છે, મને એટલી ખબર છે

સદા જીવવાની ‘મુન્શી’ હતી જેમની તમન્ના
અહીં એમની કબર છે, મને એટલી ખબર છે

-મુન્શી ધોરાજવી
‘વિદેશી ગઝલો’ના સૉજન્ય્થી

No Comments »

કહો કેટલું ભમે? -આશિત હૈદરાબાદી (હઝલ)

માથું ભમી ભમીને કહો કેટલું ભમે?
ડિસ્કો ગમી ગમીને કહો કેટલું ગમે?

આ તો ચુનાવનો જ ચમત્કાર માત્ર છે,
નેતા નમી નમીને કહો કેટલું નમે?

શ્રોતાઓ ‘બોર’ થઈને વગાડે છે તાળીઓ,
ભાષણ ગમી ગમીને કહો કેટલું ગમે?

ભણતરથી ભાર કેટલો પુસ્તકનો થૈ ગયો,
બાળક ખમી ખમીને કહો કેટલું ખમે?

કહેતા હતા કે વૃધ્ધ ને બાળક સમાન છે,
ઘરડાં રમી રમીને કહો કેટલું રમે?

કોન્ટ્રાક્ટથી ચણેલ મકાનો પડી ગયાં,
ચણતર નમી નમીને કહો કેટલું નમે?

આંખો ચડી ગઈ અને નાડી મળે નહીં,
‘આશિત’ જમી જમીને કહો કેટલું જમે?

આશિત હૈદરાબાદી
પરણવાની સજા દીધી માંથી સાભાર

No Comments »

મને એટલી ખબર છે-‘નઝર’ ગફૂરી

હજી દર્દની અસર છે, મને એટલી ખબર છે
રહે રોજ આંખ તર છે, મને એટલી ખબર છે

ઘણા વિઘ્ન પંથ પર છે, છતાં ચાલતો રહું છું
કે આ પ્રેમની સફર છે, મને એટલી ખબર છે

ન કબૂલે વાત દિલની, ન લે કામ જે સમજથી
એ તો થાય દરબદર છે, મને એટલી ખબર છે

રહી છે સદા બહારો, અને મ્હેકતી સવારો
મેં ન જોઇ પાનખર છે, મને એટલી ખબર છે

જતાં આવતાં મને એ, મળી જાય છે અચાનક
અહીં માર્ગમાં જ ઘર છે, મને એટલી ખબર છે

ઘણી નામના મળી છે, ઘણી આબરુ વધી છે
છતાં હોંશમાં ‘નઝર’ છે, મને એટલી ખબર છે

‘નઝર’ ગફૂરી
(“વિદેશી ગઝલો” પ્રકાશક ;રન્નાદે પ્રકાશનના સૉજન્યથી)

No Comments »

કોણે કહ્યું તને-‘ઝાકિર’ ઉપલેટવી

જકડેલ જણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને
વાતાવરણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

ભીનપ અગર હો ભાવમાં, ભીંજાઇને જશે
સુકૂ ઝરણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

આંખો થશે જો બંધ તો સપનામાં આવશું
દર્પણ લગણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

તું લાગણીની હુંફ, તો આપીને જો જરા
દિલના કઠણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

અવિરત વહે એ જળ છીએ,મોસમ હો કોઇપણ
શ્રાવણ લગણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

જખ્મો મળ્યા જે અમને કહો તો ગણાવીએ
‘ઝાકિર’ અભણ છીએ અમે કોણે કહ્યું તને

‘ઝાકિર’ ઉપલેટવી
-‘વિદેશી ગઝલો’ સંપાદકઃ ‘દીપક” બારડોલીકરના સૉજન્યથી

No Comments »

Next »

Type in

Following is a quick typing help. View Detailed Help

Typing help

Following preferences are available to help you type. Refer to "Typing Help" for more information.

Settings reset
All settings are saved automatically.